مالیات نقل و انتقال سهام

مالیات نقل و انتقال سهام

پرداخت مالیات و میزان آن از جمله دغدغه های اصلی و مهم مودیان است. مالیات های تعیین شده توسط دولت انواع مختلفی دارد که یکی از آن ها مالیات نقل و انتقال سهام می باشد. از آن جایی که ممکن است برخی افراد با ماهیت و تعریف این نوع مالیات آشنایی کافی نداشته باشند؛ در این بخش از مقاله به این سوال پاسخ داده خواهد شد که مالیات نقل و انتقال سهام شرکت چیست.

مالیات نقل و انتقال سهام شرکت از جمله مالیات های تکلیفی و مقطوع است که هنگام نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی از انتقال دهنده دریافت شده و توسط کارگزاری ها یا خود شخص به حساب تعیین شده سازمان امور مالیاتی واریز می گردد. ماده 143 قانون مالیات های مستقیم و همچنین ماده مکرر آن به این موضوع اختصاص یافته است.

بر این اساس، طبق این قانون انتقال دهندگان سهام و حق تقدم سهام موظفند پیش از انتقال، مالیات مربوطه را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند. ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی نیز موظف شده اند که در زمان ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال، گواهی پرداخت مالیات مرتبط را اخذ کرده و به پرونده ثبت یا انتقال ضمیمه کنند.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

مالیات نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص

واگذاری یا نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی عام و خاص، می تواند به روش های مختلف انجام شود؛ به عنوان مثال، اگر یک یا چند نفر از سهامداران شرکت تصمیم به خروج از شرکت و واگذاری سهام خود به اعضای جدید یا سابق شرکت داشته باشند، سهام شرکت نقل و انتقال می یابد. برای ثبت انتقال سهام شرکت، انتقال دهنده باید مالیات مربوطه را محاسبه کرده و به سازمان مالیات پرداخت نماید. 

برای اطلاع از روش محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص و عام، باید به ماده 143 قانون مالیات های مستقیم و ماده مکرر آن مراجعه کرد. بر اساس این دو ماده: «از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت ها اعم از ایرانی و خارجی در بورس یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد (۰.۵٪) ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام دریافت خواهد شد و بابت آن مبلغ دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.»

همچنین، از هر نقل و انتقال سهام، سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکا در سایر شرکت ها، مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد (۴٪) ارزش اسمی آنها مالیات دریافت می شود. اگرچه در ماده 143 قانون مالیات های مستقیم، نرخ مالیات شرکت های بورسی نیم درصد تعیین شده است، اما این رقم بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی در سال گذشته کاهش یافته است.

بر اساس مصوبه جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و پیگیری سازمان بورس و به منظور حمایت از سهامداران، کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام تصویب شد و نرخ این مالیات از نیم درصد به یک دهم درصد کاهش یافت. بنابراین، با توجه به این دو ماده می توان گفت که مالیات نقل و انتقال سهام شرکت های بورسی برابر با یک دهم درصد و مالیات نقل و انتقال سهام شرکت های غیربورسی معادل چهار درصد تعیین شده است.

مالیات نقل و انتقال سهام شرکت مسئولیت محدود

نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه، ممکن است در هر دو نوع شرکت های سهامی و شرکت های با مسئولیت محدود صورت گیرد که در نتیجه آن، پرداخت مالیات مربوط به این نقل و انتقال نیز ضروری خواهد بود. با توجه به این که احتمال دارد برخی افراد با شرایط، قوانین و همچنین مالیات نقل و انتقال سهم الشرکه شرکت با مسئولیت محدود آشنا نباشند، این بخش از مقاله به شرح ضوابط مالیات نقل و انتقال سهام شرکت مسئولیت محدود اختصاص یافته است.

در رابطه با میزان و روش محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام شرکت با مسئولیت محدود، باید گفت که این مالیات برابر با چهار درصد ارزش اسمی سهم الشرکه مورد نظر است. تبصره یک ماده 143 قانون مالیات مستقیم در این زمینه بیان می کند: «از هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکا در سایر شرکت ها، مالیات مقطوعی معادل چهار درصد (۴٪) ارزش اسمی آن ها دریافت می شود.»

شایان ذکر است که بر اساس همین تبصره، پرداخت این مالیات باید پیش از انجام انتقال سهم الشرکه به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز گردد. برای اجرای این قانون، ادارات ثبت و دفاتر اسناد رسمی موظف شده اند که هنگام تنظیم سند انتقال، گواهی پرداخت مالیات مربوطه را از متقاضی دریافت کرده و آن را به پرونده انتقال اضافه نمایند.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

نحوه پرداخت الکترونیکی مالیات نقل و انتقال سهام

در بخش های قبلی مقاله، توضیحات کامل و جامعی درباره ماهیت نقل و انتقال سهام، نحوه محاسبه و پرداخت این مالیات ارائه شد و بیان گردید که انتقال دهنده سهام در شرکت های بورسی باید معادل یک دهم درصد و در شرکت های غیر بورسی معادل چهار درصد ارزش فروش سهام را به عنوان مالیات پرداخت کند. در این بخش از مقاله قصد داریم به شرح نحوه پرداخت الکترونیکی مالیات نقل و انتقال سهام شرکت بپردازیم.

نحوه پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام شرکت در شرکت های بورسی و غیر بورسی متفاوت است. بر اساس بخش دوم ماده 143 مکرر قانون مالیات های مستقیم، کارگزاران بورس ها و بازارهای خارج از بورس موظفند مالیات متعلق به شرکت های فعال در بورس یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز را هنگام هر انتقال از انتقال دهنده دریافت کرده و به حساب تعیین شده سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند و ظرف ده روز از تاریخ انتقال، رسید آن را همراه با فهرستی شامل تعداد و مبلغ فروش سهام و حق تقدم منتقل شده به اداره امور مالیاتی محل ارسال کنند.

نحوه پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام شرکت در شرکت های غیر بورسی در تبصره ۱ ماده 143 قانون مالیات های مستقیم اشاره شده است که بر اساس آن، «انتقال دهندگان سهام، سهم الشرکه و حق تقدم سهام موظفند قبل از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند. ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی موظفند هنگام ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال، حسب مورد گواهی پرداخت مالیات مربوطه را اخذ و به پرونده ثبت یا انتقال ضمیمه کنند.» بنابراین، نحوه پرداخت مالیات در شرکت های بورسی از طریق کارگزاری و در شرکت های غیر بورسی توسط انتقال دهنده انجام می شود.

با صدور بخشنامه ای از سوی سازمان امور مالیاتی، امکان پرداخت الکترونیکی مالیات نقل و انتقال سهام (موضوع تبصره ۱ ماده 143 ق.م.م) از تاریخ ۱۴۰۲/۰۹/۱۸ از طریق درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی my.tax.gov.ir برای مودیان فراهم گردیده است. افراد می توانند با ورود به این سامانه و قسمت حساب کاربری خود، مالیات مربوطه را پرداخت نمایند.

محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام

محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام بر اساس قوانین مالیاتی کشور انجام می شود و نرخ این مالیات بسته به نوع شرکت متفاوت است. از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت ها اعم از ایرانی و خارجی در بورس یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد (۰.۵٪) ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام دریافت خواهد شد، در حالی که برای شرکت های غیربورسی، این نرخ چهار درصد از ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه است. این تفاوت نرخ مالیاتی به منظور حمایت از فعالان بازار سرمایه و تشویق به شفافیت در نقل و انتقالات سهام ایجاد شده است.

مبنای محاسبه مالیات در هر دو نوع شرکت بر ارزش فروش سهام است؛ یعنی مالیات بر اساس مبلغی که سهام با آن فروخته شده، اعمال می شود. در بورس و بازارهای مجاز، کارگزاران موظف هستند این مالیات را هنگام انجام معامله از فروشنده دریافت کرده و به سازمان امور مالیاتی واریز نمایند. اما در شرکت های غیربورسی، مسئولیت پرداخت مالیات بر عهده انتقال دهنده سهام است که باید قبل از انتقال، مالیات را پرداخت کرده و رسید آن را به مراجع ثبت ارائه دهد.

برای سهولت و تسریع در پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام، سازمان امور مالیاتی امکان پرداخت الکترونیکی این مالیات را از طریق درگاه ملی خدمات الکترونیک فراهم کرده است. این سامانه به مودیان اجازه می دهد تا به صورت آنلاین مالیات خود را پرداخت کرده و گواهی پرداخت را دریافت کنند، که این موضوع باعث افزایش شفافیت و کاهش مراجعات حضوری در فرآیند ثبت انتقال سهام شده است.

مالیات نقل و انتقال سهام به عهده کیست

در بخش قبلی، درباره تعریف و مفهوم مالیات نقل و انتقال سهام شرکت توضیحاتی ارائه شد و بیان گردید که این نوع مالیات از جمله مالیات های تکلیفی و مقطوع به شمار می آید. منظور از مالیات مقطوع این است که علاوه بر این مالیات، هیچ مالیات دیگری دریافت نمی شود و منظور از مالیات تکلیفی نیز این است که مسئولیت پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی بر عهده شخصی غیر از فرد پرداخت‌ کننده قرار دارد.

یکی از سوالات رایجی که هنگام نقل و انتقال سهام برای انتقال دهنده و انتقال گیرنده مطرح می شود این است که مالیات نقل و انتقال سهام به عهده کیست و آیا انتقال دهنده یا انتقال گیرنده موظف به پرداخت این مالیات می باشد؟ پاسخ این سوال بر اساس تبصره یک ماده 143 قانون مالیات های مستقیم این است که پرداخت این مالیات بر عهده انتقال دهنده است.

در شرکت های سهامی بورسی، انتقال دهنده باید مبلغ این مالیات را از طریق کارگزاران بورسی پرداخت کند و این کارگزاران مبلغ را به حساب معرفی شده سازمان امور مالیات واریز می نمایند، اما در شرکت های غیر بورسی، واسطه ای مانند کارگزار برای پرداخت مالیات وجود ندارد و انتقال دهنده موظف است به صورت مستقیم مبلغ را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه محاسبه و پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام شرکت​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه محاسبه و پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام شرکت​ پاسخ دهند.