بیمه کارآموز

آیا کارآموز باید بیمه شود

یکی از سوالات متداولی که برای کارآموزان و کارفرمایان در طی دوران کار مطرح می شود، این است که آیا کارآموزان مشمول حق بیمه در دوران کارآموزی هستند و آیا کارآموز باید بیمه شود یا خیر؟ به منظور آشنایی متقاضیان، در این قسمت از مقاله، به این پرسش پاسخ داده می شود.

در توضیح پرسش آیا کارآموز باید بیمه شود؛ می بایست بیان نمود که کارآموزان در دوران کارآموزی مشمول حق بیمه هستند و این موضوع به منظور حمایت از حقوق آن ها و تامین امنیت شغلی در محیط کار اهمیت زیادی دارد. بر اساس قوانین و مقررات جاری در ایران، کارآموزان باید تحت پوشش بیمه حوادث قرار گیرند. این بیمه به آن ها این امکان را می دهد که در صورت بروز حوادث غیرمترقبه یا آسیب های جسمی در حین انجام کار، از حمایت های مالی و درمانی لازم برخوردار شوند. به موجب ماده 5 قانون کار، کلیه کارگران، کارفرمایان، نمایندگان آنان و کارآموزان و نیز کارگاه ها مشمول مقررات قانون کار (من جمله بیمه) دانسته شده اند.

ماده 35 قانون بیمه تامین اجتماعی در این خصوص بیان می دارد: «حق‌ بیمه کارآموزان باید به نسبت مزد یا حقوق آن‌ ها پرداخت شود و در هر حال میزان حق‌ بیمه در این مورد نباید از میزانی که به حداقل مزد یا حقوق تعلق می‌ گیرد کمتر باشد. در صورتی که مزد یا حقوق کارآموز کمتر از حداقل دستمزد باشد پرداخت ما به‌ التفاوت حق‌ بیمه سهم کارآموز به عهده کارفرما خواهد بود.»

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

لزوم پرداخت حق بیمه دوره کارآموزی کارگر توسط کارفرما

در توضیح لزوم پرداخت حق بیمه دوره کارآموزی کارگر توسط کارفرما، می بایست بیان نمود که بر اساس قانون کار و تامین اجتماعی، کارفرما موظف است حق بیمه کارگران را در تمامی دوره های اشتغال، از جمله دوره کارآموزی، پرداخت کند. این تکلیف نه تنها یک الزام قانونی است، بلکه تضمینی برای حمایت از حقوق کارگران و اطمینان از برخورداری آنان از مزایای بیمه ای در صورت از کارافتادگی یا بیکاری است. قانونگذار با تصریح بر این موضوع در مواد 148 و 5 قانون کار، کارآموزان را نیز مشمول مقررات کار می داند و کارفرمایان را ملزم به رعایت این تکلیف کرده است. 

عدم پرداخت حق بیمه دوره کارآموزی نه تنها نقض آشکار حقوق کارگر محسوب می شود، بلکه موجب محرومیت او از مزایای تامین اجتماعی می گردد. بسیاری از کارفرمایان با این استدلال که کارآموز در حال یادگیری است و رابطه کارگری-کارفرمایی کامل برقرار نشده، از پرداخت حق بیمه خودداری می کنند، اما رای وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره 2974 مورخ 1398/10/24) به صراحت اعلام کرده است که اگر کارآموز در قالب قرارداد کاری فعالیت کند، این دوره جزو سوابق بیمه ای او محسوب شده و کارفرما مکلف به پرداخت حق بیمه است. 

هیئت عمومی دیوان در این رای با استناد به مواد 5، 112 و 148 قانون کار تصریح کرده است که اگر کارآموز در کارگاه مشغول به کار باشد، رابطه کارگری-کارفرمایی محقق شده و کارفرما موظف به پرداخت حق بیمه است. همچنین، مدت کارآموزی باید به عنوان سابقه بیمه ای محاسبه شود. این رای به عنوان مرجع معتبر قانونی، شعب دیوان و مراجع اداری را ملزم به رعایت این اصل در موارد مشابه کرده است. 

چه افرادی مشمول دریافت حق بیمه دوران کارآموزی می‌ شوند

در پاسخ به این پرسش که چه افرادی مشمول دریافت حق بیمه دوران کارآموزی می‌ شوند، می بایست بیان نمود که براساس دادنامه 2974 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، دریافت حق بیمه دوران کارآموزی به افرادی تعلق می‌گیرد که در شرایط خاص و تحت نظارت کارفرمایان واقعی مشغول به کارآموزی هستند. این رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری بیان می‌کند که مشمولیت حق بیمه فقط برای افرادی است که در شرکت‌ های صنعتی یا مراکزی که به نیت استخدام نیروی کارآموز اقدام می‌ کنند، فعالیت دارند. بنابراین، افرادی که در مراکز آموزشی و کارآموزی غیرصنعتی مشغول به گذراندن دوره کارآموزی هستند، از این مزایا بهره مند نمی شوند و نباید انتظار دریافت حق بیمه داشته باشند.

به عبارت دیگر، کارآموزان باید در محیط های کاری واقعی و تحت نظارت کارفرما فعالیت کنند تا بتوانند از مزایای قانونی مانند حق بیمه دوران کارآموزی بهره مند شوند. این قید در رای دیوان عدالت اداری به وضوح بیان شده است و نشان دهنده این است که صرفا گذراندن دوره کارآموزی در هر شرایطی نمی تواند منجر به دریافت حق بیمه شود. بنابراین، تنها افرادی که در شرایط مشخص و تحت نظارت واقعی کارفرما قرار دارند، مشمول این رای خواهند بود.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

نحوه محاسبه حق بیمه کارآموزان

نحوه محاسبه حق بیمه کارآموزان بر اساس قانون تامین اجتماعی به نسبت مزد یا حقوق آن ها انجام می شود. به این معنا که میزان حق بیمه باید متناسب با درآمد کارآموز تعیین گردد و در هیچ شرایطی نباید از حداقل مزد یا حقوق تعیین شده، کمتر باشد. اگر مزد کارآموز کمتر از حداقل دستمزد باشد، کارفرما موظف است مابه التفاوت حق بیمه سهم کارآموز را پرداخت کند. این موضوع نشان دهنده اهمیت رعایت حداقل حقوق قانونی در محاسبات حق بیمه است.

اگر درآمد کارآموز زیر حداقل حقوق مقرر در قانون باشد، و حق بیمه سهم کارآموز و کارفرما نیز کمتر از حداقل حقوق تعیین شده باشد، مسئولیت پرداخت مابه التفاوت حق بیمه به عهده کارفرما خواهد بود. این نکته حائز اهمیت است که تمامی محاسبات باید به گونه ای انجام شود که حقوق کارآموزان به طور کامل و منطبق با قوانین مربوطه تامین گردد و از تضییع حقوق آنان جلوگیری شود.

ماده 33 قانون تامین اجتماعی در این خصوص مقرر داشته است که حق بیمه کارآموزان باید بر اساس میزان حقوق یا مزد آن‌ها محاسبه و پرداخت شود و در هیچ شرایطی نباید کمتر از حداقل مزد تعیین شده باشد. اگر حقوق کارآموز زیر حداقل دستمزد باشد، مسئولیت پرداخت ما به‌ التفاوت حق بیمه سهم کارآموز بر عهده کارفرما خواهد بود.

آیا بیمه نکردن کارآموزان غیر قانونی است

 به طور کلی، در پاسخ به این پرسش که آیا بیمه نکردن کارآموزان غیر قانونی است، می بایست بیان نمود که بیمه نکردن کارآموزان غیر قانونی است و بر اساس قوانین کار و تامین اجتماعی، کارآموزان باید تحت پوشش بیمه قرار گیرند. این قوانین به منظور حمایت از حقوق کارآموزان و تامین امنیت شغلی آن ها وضع شده اند. بر اساس ماده 33 قانون تامین اجتماعی، حق‌بیمه کارآموزان باید به نسبت مزد یا حقوق آن‌ ها پرداخت شود.

بنابراین، کارآموزان نیز به عنوان افرادی که در حال کسب تجربه و مهارت هستند، مشمول این قانون می شوند و کارفرما موظف است برای آن ها حق بیمه پرداخت کند. با این حال، در رای دادنامه شماره 2974 دیوان عدالت اداری، مشخص شده است که همه کارآموزان به طور خودکار مشمول بیمه نمی شوند و برخی از آن ها ممکن است شرایط خاصی داشته باشند که آن ها را از شمول بیمه مستثنی کند. این رای به این معناست که ممکن است برخی از کارآموزان به دلیل نوع قرارداد یا شرایط خاص استخدامی، مشمول بیمه نشوند که این امر در تیتر دو و سه، به طور کامل، مورد اشاره قرار گرفته است. در قسمت بعدی به قرارداد کارآموزی بدون بیمه پرداخته می شود.

قرارداد کارآموزی بدون بیمه

به صورت کلی، قرارداد کارآموزی بدون بیمه نه تنها، از نظر حقوقی مجاز شمره نشده، بلکه از نظر قانون نیز به عنوان یک جرم تلقی می شود. بر اساس قوانین کار و تامین اجتماعی، هر فردی که در محیط کار مشغول به فعالیت است، باید تحت پوشش بیمه قرار گیرد. از این رو، کارآموزان نیز به عنوان افرادی که در حال کسب مهارت و تجربه هستند، باید از این حمایت قانونی برخوردار شوند و نمی توانند در شرایطی بدون بیمه باقی بمانند.

کارفرما موظف است که بر اساس ماده 33 قانون تامین اجتماعی، کارآموزان را مانند سایر کارکنان خود بیمه کند. این مسئولیت شامل پرداخت حق بیمه کارآموزان به سازمان تامین اجتماعی است. عدم رعایت این قانون می تواند تبعات قانونی برای کارفرما به همراه داشته باشد. بنابراین، بیمه کردن کارآموزان و پرداخت آنلاین حق بیمه تامین اجتماعی نه تنها یک الزام قانونی است، بلکه به حفظ حقوق آن ها نیز کمک می کند.

قراردادهای کارآموزی باید به گونه ای تنظیم شوند که تمامی جوانب قانونی رعایت شود. بیمه نکردن کارآموزان می تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی برای آن ها و همچنین کارفرما شود. لذا، ضروری است که تمامی کارفرمایان به اهمیت بیمه کارآموزان توجه کرده و از هرگونه تخلف در این زمینه پرهیز کنند تا از پیامدهای منفی جلوگیری شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حق بیمه کارآموز​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از حق بیمه کارآموز​​​ پاسخ دهند.