برای مشاوره شرکت و انواع آن
برای مشاوره شرکت و انواع آن
یکی از روش های مشارکت افراد در حوزه های مختلف، راه اندازی شرکت است. تاسیس شرکت این امکان را فراهم می کند که افراد با همکاری یکدیگر، سرمایه اولیه برای شروع فعالیت را تامین کرده و منافع و زیان های به دست آمده را میان خود تقسیم نمایند. به همین دلیل، امروزه بخش عمده ای از فعالیت های اقتصادی از طریق شرکت ها انجام می شود.
تاسیس هر نوع شرکت نیازمند شناخت دقیق از مفهوم آن است. با توجه به این که در قوانین مدنی و تجارت، تعاریف گوناگونی از شرکت ارائه شده و هر یک نیز به انواع مختلفی تقسیم می شوند، ضروری است که افراد ابتدا با تعریف و ماهیت شرکت آشنا شده و سپس با ویژگی ها و جزئیات مربوط به هر یک از انواع آن آشنایی پیدا کنند.
بر همین اساس، در ادامه این مقاله قصد داریم پس از پاسخ دهی به پرسش شرکت چیست و بررسی تعریف انواع شرکت، به سوال کمپانی یعنی چه پاسخ داده و تفاوت آن با شرکت را بیان خواهیم کرد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، همراه ما باشید.
شرکت چیست
یکی از انواع شخصیت ها در نظام حقوقی ایران، شخص حقوقی محسوب می شود. شخص حقوقی به گروهی از افراد اطلاق می گردد که برای تحقق یک هدف مشخص گرد هم آمده اند و از منافع و مقاصد ویژه ای برخوردار هستند. یکی از شناخته شده ترین انواع شخصیت های حقوقی، شرکت ها و کمپانی ها هستند. در همین راستا، ماده 583 قانون تجارت تصریح می کند: «کلیه شرکت های تجارتی مذکور در این قانون دارای شخصیت حقوقی می باشند.» در این میان ممکن است برای برخی این پرسش پیش آید که مفهوم شرکت چیست و تعریف دقیق آن چه می باشد.
در اصطلاح حقوقی، شرکت به توافقی میان چند نفر گفته می شود که با هدف کسب منفعت، سرمایه ای را گرد آورده و در سود و زیان فعالیت مشارکت می کنند. در حقوق ایران، شرکت به دو صورت قابل تعریف است: نخست تعریف شرکت در قانون مدنی و دوم، بررسی ماهیت شرکت بر اساس قانون تجارت.
طبق ماده 571 قانون مدنی، شرکت این گونه تعریف شده است: «شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیئی واحد به نحو اشاعه.» بنابراین، هرگاه چند نفر به طور اشتراکی مالک مالی باشند به صورتی که هر یک در اجزای آن مال سهیم باشند، از منظر قانون مدنی، شرکت شکل گرفته است. البته، شرکت در مفهوم تجاری با این تعریف تفاوت دارد.
یکی از تفاوت های مهم در این زمینه آن است که شرکت در قانون مدنی، فاقد شخصیت حقوقی مستقل است؛ در حالی که شرکت مورد نظر قانون تجارت، دارای شخصیت حقوقی مستقل می باشد. مقصود از شخصیت حقوقی مستقل این است که شرکت می تواند حقوق و تعهدات مشخصی داشته باشد. در بخش بعدی، به تعریف شرکت از دیدگاه قانون تجارت پرداخته خواهد شد.
تعریف انواع شرکت
در بخش های پیشین، درباره تعریف و ماهیت شرکت توضیحاتی ارائه شد. شرکت ها بر اساس هدف و انگیزه تشکیل، به انواع مختلفی دسته بندی می شوند. در این قسمت، با هدف آشنایی بیشتر علاقه مندان، به بررسی تعریف انواع شرکت از دیدگاه قانون تجارت و قانون مدنی به زبان ساده خواهیم پرداخت.
در قانون مدنی، شرکت ها و کمپانی ها به دو نوع شرکت اجباری و شرکت اختیاری تقسیم می شوند. ماده 572 قانون مدنی می گوید: «شرکت اختیاری است یا قهری.» بر اساس ماده 573، شرکت اختیاری نتیجه عقد، قرارداد یا اقدام شرکا از جمله امتزاج اختیاری است. همچنین، ماده 574 تصریح می کند که شرکت اجباری یا قهری، ناشی از امتزاج غیر ارادی نظیر ارث می باشد.
طبق ماده 20 قانون تجارت، شرکت ها به هفت نوع تقسیم می شوند: شرکت سهامی، با مسئولیت محدود، تضامنی، مختلط غیر سهامی، مختلط سهامی، نسبی و تعاونی تولید و مصرف. در ادامه، به صورت خلاصه به تعریف هر یک می پردازیم:
شرکت سهامی: طبق ماده 1 لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت سهامی، شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت سهامداران به میزان مبلغ اسمی سهام آن ها محدود می باشد. ماده 4 نیز، شرکت های سهامی را به عام و خاص تقسیم می کند. در شرکت سهامی عام، بخشی از سرمایه از طریق فروش سهام به مردم تأمین می شود؛ اما در شرکت سهامی خاص، تمامی سرمایه در زمان تأسیس فقط توسط موسسان فراهم می گردد.
شرکت با مسئولیت محدود: طبق ماده 94 قانون تجارت، شرکت با مسئولیت محدود، شرکتی است که میان دو یا چند نفر برای انجام امور تجاری تشکیل شده و هر شریک فقط تا میزان آورده خود در برابر بدهی ها و تعهدات شرکت مسئولیت دارد. سرمایه این شرکت به سهام تقسیم نمی شود و به آن "سهم‌الشرکه" گفته می شود.
شرکت تضامنی: بر اساس ماده 116 قانون تجارت، شرکت تضامنی شرکتی است که برای انجام امور تجاری، تحت عنوان مشخصی میان دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود. در صورت ناکافی بودن دارایی های شرکت برای پرداخت بدهی ها، هر یک از شرکا موظف به پرداخت تمام دیون شرکت هستند. توافق های خلاف این اصل بین شرکا، در برابر اشخاص ثالث اعتبار قانونی نخواهد داشت.
شرکت مختلط غیر سهامی: طبق ماده 141 قانون تجارت، شرکت مختلط غیر سهامی شرکتی است که برای فعالیت های تجاری، میان یک یا چند شریک ضامن و یک یا چند شریک با مسئولیت محدود تشکیل می شود، بدون آن که سهامی منتشر شود. شریک ضامن در قبال همه بدهی های شرکت مسئول است و شریک با مسئولیت محدود، صرفاً تا سقف سرمایه ای که وارد شرکت کرده، مسئولیت دارد.
شرکت مختلط سهامی: ماده 162 قانون تجارت، شرکت مختلط سهامی را این‌گونه تعریف می کند: این نوع شرکت بین یک یا چند شریک ضامن و تعدادی شریک سهامی که سرمایه آن ها به سهام مساوی تقسیم شده، تشکیل می شود. شرکای سهامی، به میزان سرمایه ای که در شرکت دارند، مسئولند، در حالی که شریک ضامن، مسئول پرداخت تمامی بدهی های احتمالی شرکت است.
شرکت نسبی: ماده 183 قانون تجارت شرکت نسبی را این‌گونه معرفی می کند: شرکتی است که برای فعالیت های تجاری، میان دو یا چند نفر تأسیس شده و مسئولیت هر شریک متناسب با میزان سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است. طبق ماده 184، در نام شرکت نسبی باید عنوان "شرکت نسبی" و دست‌کم نام یکی از شرکا ذکر شود.
شرکت تعاونی تولید و مصرف: بر اساس ماده 190 قانون تجارت، شرکت تعاونی تولید، شرکتی است که توسط جمعی از صاحبان مشاغل مختلف برای تولید و عرضه کالا یا خدمات تأسیس می شود. همچنین، طبق تبصره ماده 2 قانون شرکت های تعاونی، حداقل تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید کمتر از 7 نفر باشد.
کمپانی چیست
در پاسخ به این سوال که کمپانی چیست، می توان گفت که کمپانی یک نهاد حقوقی است که توسط مجموعه ای از افراد برای همکاری در راه اندازی یک شرکت تجاری یا صنعتی شکل می گیرد. نکته قابل توجه آن است که کمپانی دارای شخصیت حقوقی مستقل از اعضای مؤسس خود می باشد.
هدف اصلی از تاسیس کمپانی ها اغلب کسب سود همراه با رعایت قوانین و مقررات جاری است. نکته مهم در فرآیند ایجاد کمپانی آن است که تا زمانی که این نهاد در کشور محل تأسیس به شکل قانونی به ثبت نرسد، اجازه فعالیت رسمی و قانونی نخواهد داشت.
همچنین باید توجه داشت که کمپانی با هلدینگ یکسان نیست و این دو مفهوم تفاوت هایی با یکدیگر دارند. شرکت هلدینگ یا شرکت مادر، به شرکتی اطلاق می شود که مالکیت یا کنترل یک یا چند شرکت زیرمجموعه را در اختیار دارد و این شرکت ها تحت نظارت مستقیم هیأت مدیره شرکت اصلی اداره می شوند.
تفاوت کمپانی و شرکت
در قسمت های پیشین مقاله، به تعریف انواع شرکت های تجاری، از نظر قانون مدنی و قانون تجارت پرداخته و معنای هر یک از آن ها را بیان نمودیم. یکی از پرسش های پر اهمیتی که در خصوص شرکت ها مطرح می شود، این است که آیا کمپانی و شرکت دو مفهوم جداگانه می باشند یا خیر و اگر پاسخ به این پرسش مثبت است، تفاوت آن ها چه می باشد؟
در پاسخ به این پرسش می بایست بیان نمود که کمپانی و شرکت، هر دو به یک مفهوم اشاره نموده و به معنای اجتماعی از افراد حقیقی و حقوقی می باشد که بر اساس قرارداد و به منظور انجام امور تجاری با هدف کسب سود و تقسیم آن بین موسسان، شرکا و سهام داران گرد هم آمده اند.
با توجه به این امر، می توان بیان نمود که کمپانی و شرکت، هر دو به یک معنا بوده و از این رو، صحبت از تفاوت کمپانی و شرکت امری بی معنا تلقی می شود. یکی از مواردی که تاثیر زیادی بر رشد و توسعه اقتصادی کشور ها می گذارد، شرکت های هلدینگ می باشد که جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص آن، مطالعه مقاله زیر توصیه می گردد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرکت و انواع آن در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از شرکت و انواع آن پاسخ دهند.
پاسخ مشاور: شرکت ها در این قانون به هفت نوع مختلف تقسیم بندی می شوند که از جمله آن می توان به شرکت سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی و... اشاره نمود که برای کسب اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.