مالیات معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی

اوراق گواهی سپرده کالایی چیست

در پاسخ به این پرسش که اوراق گواهی سپرده کالایی چیست، می بایست بیان نمود که در بازار سرمایه، اوراق گواهی سپرده کالایی ابزاری است که به افراد امکان می دهد بدون نیاز به جابه جایی و نگهداری فیزیکی کالا، مالکیت مقدار مشخصی از یک کالای استاندارد را به صورت یک ورقه بهادار در اختیار داشته باشند. این گواهی ها توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی صادر می شوند و پشتوانه آن ها کالایی است که در انبارهای مورد تایید بورس کالا نگهداری می شود؛ به این کالا دارایی پایه گفته می شود. دارایی پایه باید ویژگی هایی مانند استاندارد بودن، قابلیت تفکیک به واحدهای مشخص و امکان انبارداری در مدت زمان معین را داشته باشد. به زبان ساده، فرد به جای آن که مثلا زعفران یا سکه را فیزیکی نگهداری کند، گواهی آن را دارد که نشان می دهد مالک آن می باشد.

در ساختار بورس کالای ایران، گواهی سپرده کالایی به عنوان یکی از ابزارهای بازار مالی در کنار سایر ابزارها مانند صندوق های کالایی و اوراق سلف استاندارد قرار دارد. هر کالایی که قابلیت استانداردسازی داشته باشد می تواند دارایی پایه گواهی سپرده باشد. در حال حاضر برای کالاهایی مانند سکه طلا، شمش طلا، زعفران، سیمان، برنج، شمش نقره و حتی شیشه فلوت گواهی سپرده قابل معامله در بورس وجود دارد. هر نماد گواهی سپرده مشخصات دقیقی مثل نام انبار، تاریخ سررسید، واحد معاملاتی و ساعت و روزهای مجاز معاملات دارد که باعث شفافیت و نظم در بازار می شود. این موضوع کمک می کند قیمت گذاری بر اساس عرضه و تقاضای واقعی و در بستری قابل نظارت انجام گیرد.

مزایای گواهی سپرده کالایی بسیار قابل توجه است. مهم ترین مزیت آن حذف نیاز به جابه جایی و نگهداری فیزیکی کالا است؛ یعنی می توان یک کالا مانند سکه یا زعفران را بدون درگیر شدن با مشکلات حمل ونقل یا سرقت، بارها خرید و فروش و از نوسانات قیمتی آن سود کسب کرد. همچنین این گواهی ها به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات بانکی قابل استفاده اند و خود ابزار مناسبی برای تامین مالی تولیدکنندگان و تجار محسوب می شوند. وجود انبارهای استاندارد نیز کیفیت کالا را تضمین کرده و هزینه ها و ریسک های انبارداری سنتی را کاهش می دهد. از سوی دیگر، خرید و فروش این گواهی ها در بورس باعث شفافیت، کشف قیمت واقعی و کاهش واسطه گری در بازار کالا می شود که هم به نفع خریدار و هم فروشنده است.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

شرایط معافیت مالیات معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی

در توضیح شرایط معافیت مالیات معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی؛ می بایست بیان نمود که در معاملات گواهی سپرده کالایی لازم است به این نکته توجه شود که سپرده گذاری کالا در انبارهای مورد تایید بورس و صدور گواهی برای آن، به خودی خود مشمول معافیت یا نرخ صفر مالیاتی نمی شود. به بیان دیگر، قرار دادن کالا در انبار و دریافت گواهی، از نظر قانونی به معنای انجام فروش و تحقق درآمد نیست و بنابراین مشمول مالیات بر درآمد محسوب نمی گردد؛ اما زمانی که مالک اولیه، گواهی سپرده خود را به فرد دیگری واگذار کند، این انتقال در حکم فروش کالا تلقی می شود و اگر از این واگذاری سودی به دست آید، مطابق مقررات، مشمول مالیات خواهد شد.

در مرحله بعد، معاملات بعدی که میان خریداران مختلف گواهی سپرده در بورس انجام می شود، یعنی خرید و فروش گواهی بین معامله گران، از نظر مالیاتی در ردیف معاملات اوراق بهادار طبقه بندی می شود. بر اساس قوانین مالیاتی، تمام این معاملات میانی، به جز معامله نهایی که منجر به تحویل واقعی کالا از انبار می شود، تحت شمول تبصره (۱) ماده (۱۴۳) مکرر قانون مالیات های مستقیم قرار می گیرند. این ماده برای معاملات اوراق بهادار در بازار سرمایه مزایای مالیاتی از جمله کاهش نرخ مالیات و در برخی موارد نرخ صفر مالیات را در نظر می گیرد که به تسهیل و کاهش هزینه های معاملاتی کمک می کند.

علاوه بر این، طبق بخشنامه های مرتبط، امکان بهره مندی از معافیت مالیاتی یا نرخ صفر مالیات برای درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا عرضه و معامله می شوند وجود دارد، مشروط بر اینکه شرایط و مقررات مربوطه رعایت گردد. به عبارت دیگر، اگر فروش کالا در بستر رسمی و شفاف بورس انجام شود، فعالان اقتصادی می توانند از مزایای مالیاتی پیش بینی شده در ماده (۱۴۳) قانون مالیات های مستقیم استفاده کنند. این موضوع به ویژه برای تولیدکنندگان، کشاورزان و سرمایه گذاران اهمیت دارد؛ چرا که باعث کاهش هزینه های معاملاتی، افزایش شفافیت و تشویق به فعالیت در بازار رسمی به جای بازارهای غیررسمی و سنتی می شود.

بخشنامه معافیت مالیات معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی

بخشنامه ای که توسط رئیس سازمان امور مالیاتی کشور صادر شده، به منظور شفاف سازی معافیت ها و مشوق های مالیاتی مرتبط با معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی تدوین شده است. در این بخشنامه تاکیدشده که سپرده گذاری کالا در انبارهای مورد تایید بورس و دریافت گواهی سپرده توسط مالک اولیه، به معنای فروش کالا نیست؛ بنابراین در این مرحله هیچ درآمدی محقق نشده و مالیاتی نیز تعلق نمی گیرد؛ اما زمانی که مالک اولیه این گواهی را به فرد دیگری واگذار کند، واگذاری به عنوان فروش کالا تلقی می شود و اگر از این انتقال سودی به دست آید، این درآمد مشمول مالیات خواهد بود. البته طبق قانون، این نوع درآمد در زمان عرضه کالا در بورس، از معافیت مالیاتی ۱۰ درصدی برخوردار است که باعث کاهش هزینه مالیاتی برای فروشنده می شود.

برای دانلود بخشنامه معافیت مالیات معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی کلیک کنید.

در ادامه این بخشنامه، معاملات بعدی گواهی سپرده کالایی که بین خریداران مختلف و در بازار صورت می گیرد، به عنوان معاملات اوراق بهادار شناخته شده و مشمول تبصره (۱) ماده (۱۴۳) مکرر قانون مالیات های مستقیم هستند. این بدان معناست که معاملات ثانویه اوراق گواهی سپرده کالایی (تا زمانی که منجر به تحویل فیزیکی کالا نشوند) از معافیت کامل مالیات بر درآمد برخوردارند. این رویکرد مالیاتی باعث افزایش جذابیت سرمایه گذاری در گواهی سپرده، تقویت نقدشوندگی بازار و تشویق فعالان اقتصادی به انجام معاملات در بستر رسمی و شفاف بورس کالا می شود.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد معافیت مالیات معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از معافیت مالیات معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی​ پاسخ دهند.