برای مشاوره مراحل ثبت اختراع بین اللملی
برای مشاوره مراحل ثبت اختراع بین اللملی
اختراع به هر ابزار، روش، ترکیب یا روند نوآورانه گفته می شود. امروزه برای ثبت رسمی اختراعات، گواهی پتنت بین المللی (سند ثبت اختراع بین المللی) در کشورهای عضو معاهدات مربوطه صادر می گردد. معاهده PCT که با عنوان پیمان همکاری ثبت اختراع شناخته می شود، یک توافق چند جانبه بوده و در ایالات متحده نیز به تصویب رسیده است. ایران نیز در سال 1392 به این پیمان پیوسته است. ثبت اختراع در PCT دارای حمایت ها و مزایای ویژه ای می باشد، به همین دلیل توصیه می شود اختراع از طریق این سیستم ثبت گردد. همچنین ثبت اختراع بین المللی شامل شرایط، مراحل، مدارک مورد نیاز و پرداخت هزینه هایی است که لازم است مخترعان از آن آگاهی داشته باشند تا بتوانند مراحل و فرایند ثبت اختراع خود را به درستی انجام دهند.
بر همین اساس در این مطلب، ابتدا به ثبت اختراع بین المللی پرداخته شده و سپس، مراحل و سامانه پتنت در خارج آن توضیح داده شده است. پس از آن، هزینه ثبت اختراع بین المللی، شرایط و مدارک ثبت اختراع جهانی توضیح داده شده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص با ما همراه باشید.
ثبت اختراع بین المللی
از جمله مزایا و حمایت های مربوط به ثبت و دریافت گواهی اختراع بین المللی می توان به امکان کسب درآمد از طریق فروش یا انتقال پتنت اشاره نمود. همچنین مواردی مانند صیانت از حقوق مالکیت فکری، جلوگیری از انتشار زودهنگام نتایج پژوهش، دریافت گواهی رسمی نتایج جستجوی بین المللی اختراع از PCT، افزایش مدت زمان حق تقدم جهت ثبت در کشورهای مورد نظر، انتشار اختراع PCT در پایگاه وایپو، جلوگیری از ثبت اختراع مشابه توسط سایرین، عدم نیاز به ترجمه مدارک برای برخی کشورها، ایجاد اعتبار بیشتر و ... از دیگر مزایای ثبت اختراع بین المللی می باشد.
بر اساس اعلام سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از این پس، تمامی آگهی های مربوط به فرآیندهای ثبتی در حوزه ثبت تشکیل یا تغییرات شرکت ها و موسسات غیر تجاری، آگهی های اداره مالکیت معنوی، آگهی های مزایده و آگهی های مرتبط با اجرای اسناد لازم الاجرا که پیش از این در روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شدند، اکنون در سایت آگهی های سازمان ثبت اسناد و املاک درج و قابل مشاهده خواهند بود.
یکی از الزامات ثبت اختراع در کشورهای مختلف، ترجمه مدارک به زبان رسمی آن کشورها است. با توجه به مزایای بیان شده، پیشنهاد می شود علاوه بر ثبت داخلی، اختراع به صورت بین المللی نیز ثبت شده و گواهی اختراع بین المللی دریافت گردد. در این حالت، مخترع از حقوق انحصاری ثبت اختراع بهره مند شده و رقبا امکان نقض این حقوق را نخواهند داشت.
ثبت اختراع بین المللی به فرآیندی گفته می شود که طی آن مخترع می تواند با استفاده از معاهده همکاری ثبت اختراع یا همان PCT، برای اختراع خود حمایت حقوقی در چندین کشور به دست آورد. در این روش، مخترع تنها یک اظهارنامه بین المللی تنظیم کرده و پس از آن فرصت دارد تا در کشورهای مورد نظر خود وارد فاز ملی شده و اختراع را به صورت جداگانه در هر کشور به ثبت برساند. هدف از این سیستم، ساده سازی روند ثبت اختراع در سطح جهانی، کاهش هزینه ها و ایجاد فرصت برای بررسی و تصمیم گیری بهتر درباره کشورهایی است که مخترع قصد محافظت اختراع خود را در آن ها دارد.
مراحل ثبت اختراع بین المللی
مراحل ثبت اختراع بین المللی و پتنت بین المللی در PCT در قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به معاهده همکاری در ثبت اختراعات بیان شده است. در این میان ممکن است برخی افراد با مراحل و نحوه ثبت اختراع و پتنت بین المللی در PCT آشنا نباشند، بنابراین در این بخش از مطلب روند و مراحل این فرآیند توضیح داده شده که به صورت زیر می باشد:
در اولین مرحله برای ثبت اختراع و ثبت مالکیت فکری در PCT باید یک اظهارنامه بین المللی ارسال شود که این اظهارنامه می تواند از طریق یکی از دفاتر ملی ثبت اختراع یا مستقیما در دفتر بین المللی PCT انجام گردد. این اظهارنامه باید به یکی از زبان های تعیین شده در معاهده تنظیم شود و الزامات مربوط به ساختار اظهارنامه و ضمائم آن رعایت گردد و همچنین اصول مربوط به وحدت اختراع نیز در آن رعایت شود. اظهارنامه بین المللی شامل تقاضا، توصیف، یک یا چند ادعا، در صورت نیاز نقشه و یک خلاصه خواهد بود.
جست و جوی بین المللی: هر اظهارنامه بین المللی تحت یک جست و جوی بین المللی قرار می گیرد. هدف از این جست و جو بررسی سابقه های موجود مرتبط با اختراع ادعا شده است. این جست و جو بر اساس ادعاها و با در نظر گرفتن توضیحات و نقشه ها (در صورت وجود) انجام می شود. نتیجه جست و جو حداکثر تا 16 ماه پس از تاریخ حق تقدم اعلام می گردد. در این مرحله یک مرجع جست و جوی بین المللی (ISA) مانند روسیه، چین، هند یا اداره ثبت اختراعات اروپا پرونده را بررسی کرده و گزارش جست و جو و نظر کتبی خود را ارائه می کند. این نظر برای سایر کشورها الزام آور نیست.
انتشار بین المللی اظهارنامه: دفتر بین المللی اظهارنامه های بین المللی را منتشر می کند. انتشار اظهارنامه معمولا پس از پایان 18 ماه از تاریخ حق تقدم و از طریق سایت وایپو انجام می شود. در صورتی که اظهارنامه پیش از انتشار مسترد شود، انتشار صورت نخواهد گرفت.
جست و جوی تکمیلی بین المللی اختراع: متقاضی در صورت تمایل می تواند درخواست جست و جوی تکمیلی بدهد. در این مرحله علاوه بر پایگاه های بین المللی، منابع علمی مانند مقالات و نشریات نیز بررسی می شوند. این مرحله اجباری نیست و مانند مرحله قبل نظر مرجع بررسی برای سایر کشورها الزام آور نخواهد بود.
بررسی مقدماتی بین المللی اختراع: این مرحله نیز اختیاری است و در صورت درخواست متقاضی، اظهارنامه تحت بررسی مقدماتی بین المللی قرار می گیرد. هدف از این بررسی ارائه نظر مقدماتی و غیر الزام آور درباره جدید بودن، داشتن گام ابتکاری و کاربرد صنعتی اختراع ادعایی است.
فاز ملی ثبت اختراع: تا 30 ماه پس از تاریخ حق تقدم، مخترع می تواند کشورهایی که قصد دریافت پتنت در آن ها را دارد مشخص کند. پس از پایان این مهلت امکان درخواست ثبت بر اساس اظهارنامه PCT وجود نخواهد داشت. منظور از تاریخ حق تقدم همان تاریخ اولین اظهارنامه ثبت شده در یک کشور یا دفتر منطقه ای است.
در هر حالت تاریخ تسلیم اظهارنامه مبنای حق تقدم است، نه تاریخ نهایی ثبت اختراع. بنابراین اگر شخص بخواهد ثبت اختراع را در کشور دیگر یا در سیستم PCT انجام دهد، باید قبل از اتمام مهلت 12 ماهه از تاریخ اولین اظهارنامه، اقدام به تسلیم اظهارنامه در سیستم PCT یا سیستم پاریس نماید. راهنمای ارسال اظهارنامه در سامانه ePCT در ادامه قابل دانلود است:
- نویسنده: مرکز مالکیت معنوی
- حجم: 2.44 MB
- منبع: سایت مرکز مالکیت معنوی
لازم به ذکر است که اصطلاح ثبت بین المللی اختراع به معنای ثبت یک اختراع همزمان در تمام کشورها نیست. در واقع با ثبت یک اظهارنامه بین المللی تنها یک فرصت سی ماهه برای انتخاب کشورها جهت ورود به فاز ملی فراهم می شود و مخترع باید به صورت جداگانه در هر کشور اقدام به ثبت اختراع کند.
کشورهایی که انتخاب می شوند باید عضو معاهده PCT یا کنوانسیون پاریس باشند. همچنین این امکان وجود دارد که فرد از ابتدا اظهارنامه خود را مستقیما در سیستم PCT ثبت نماید و سپس در فاز ملی در کشور های مد نظر اقدام به ثبت کند که در این حالت اظهارنامه PCT به عنوان اظهارنامه حق تقدم در نظر گرفته خواهد شد.
سامانه ثبت اختراع بین المللی
وایپو یکی از 15 نهاد تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد است که بر اساس کنوانسیون تاسیس سازمان جهانی مالکیت فکری در سال 1967 میلادی در شهر استکهلم شکل گرفت. هدف اصلی از ایجاد این سازمان، حمایت قانونی از اختراع و صیانت از حقوق مالکیت معنوی در سطح جهانی می باشد. تا کنون 193 کشور عضو این سازمان شده اند و پیمان های مربوط به ثبت اختراع را مطابق با قوانین کنوانسیون مادرید اجرا می کنند.
با وجود نوآوری های متعدد و ثبت اختراعات در داخل کشور، ایران همچنان به عنوان عضو ناظر در وایپو فعالیت می کند و هنوز عضویت کامل این سازمان را کسب نکرده است. متقاضیان می توانند از طریق سامانه ثبت اختراع بین المللی به نشانی pct.wipo.int، از حمایت ها و مزایای ثبت اختراع در وایپو (سازمان بین المللی مالکیت فکری) بهره مند شوند. مخترعانی که قصد ثبت اختراع خود در وایپو را دارند، پس از ثبت اظهارنامه و ارائه ادعانامه ثبت اختراع، ارائه توضیحات درباره اختراع و تکمیل مراحل مربوطه، می توانند اختراع خود را در سطح بین المللی به ثبت برسانند.
توجه به این نکته ضروری است که قبل از ورود به سامانه ثبت پتنت در خارج، لازم است کلیه مدارک مورد نیاز جهت ثبت اظهارنامه (مانند توضیح کامل اختراع، ادعانامه، نقشه ها در صورت وجود و غیره) به یکی از زبان های مورد پذیرش دفتر بین المللی وایپو، مرجع جستجوی بین المللی و اداره دریافت کننده اختراع آماده و تنظیم شود.
بر اساس اعلام سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از این پس، تمامی آگهی های مربوط به فرآیندهای ثبتی در حوزه ثبت تشکیل یا تغییرات شرکت ها و موسسات غیر تجاری، آگهی های مرکز مالکیت معنوی، آگهی های مزایده و آگهی های مرتبط با اجرای اسناد لازم الاجرا که پیش از این در روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می شدند، اکنون در سایت آگهی های سازمان ثبت اسناد و املاک درج و قابل مشاهده خواهند بود.
در صورتی که متقاضی جمهوری اسلامی ایران را به عنوان اداره دریافت کننده انتخاب نماید، باید مدارک مورد نیاز را به زبان انگلیسی ارائه کند. لازم به ذکر است که نحوه صحیح نگارش و آماده سازی این مدارک به ویژه ادعانامه و توضیحات مربوط به اختراع، تاثیر قابل توجهی بر نتیجه گزارش جستجوی صادر شده توسط مرجع جستجوی بین المللی خواهد داشت.
هزینه ثبت اختراع بین المللی
هزینه ثبت اختراع بین المللی PCT از بخش های مختلفی تشکیل شده است که شامل هزینه ثبت بین المللی اظهارنامه، هزینه انجام جست و جوی اختراع، هزینه جست و جوی تکمیلی اختراع و هزینه بررسی مقدماتی اختراع، ایجاد حساب کاربری و سایر موارد می باشد. علاوه بر این، برخی هزینه های جانبی دیگر نیز در فرآیند ثبت در معاهده PCT وجود دارد؛ مانند تهیه و تدوین مدارک ثبت اختراع مطابق استاندارد های PCT، نگارش توصیف، ادعاها و خلاصه اختراع به زبان انگلیسی، هزینه بررسی جدید بودن اختراع یا هزینه ترجمه مدارک و مستندات مورد نیاز.
هزینه های مربوط به ثبت اختراع بین المللی بسته به نوع متقاضی (حقیقی یا حقوقی) و همچنین مرجع انتخاب شده برای جست و جوی بین المللی متفاوت خواهد بود. در جدول زیر امکان دریافت فایل راهنمای جزئیات کامل هزینه ثبت اختراع بین المللی فراهم شده است تا متقاضیان بتوانند با دانلود و مطالعه آن، اطلاعات دقیق تری در خصوص این هزینه ثبت پتنت در خارج کسب کنند.
- نویسنده: مرکز مالکیت معنوی
- حجم: 663 KB
- منبع: مرکز مالکیت معنوی
یکی از عوامل شناساننده هر خدمت یا محصول، علامت تجاری آن است. هر قدر این علامت تجاری دارای خلاقیت بیشتر و ویژگی های خاص تری باشد، احتمال جلب توجه خریداران و مشتریان نیز افزایش پیدا می کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه ثبت علامت تجاری، مطالعه مقاله زیر توصیه می شود.
شرایط ثبت اختراع جهانی
یکی از قوانینی که به طور مستقیم شرایط ثبت اختراع بین المللی را مشخص می کند، قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به معاهده همکاری در ثبت اختراعات است. در این قانون، تمامی ضوابط ثبت اختراع در سطح بین المللی به صورت جامع توضیح داده شده است. به منظور آشنایی بهتر متقاضیان، در این بخش به معرفی شرایط ثبت اختراع جهانی پرداخته می شود.
یکی از مهم ترین شرایط ثبت اختراع بین المللی، تکمیل اظهارنامه می باشد. در صورتی که اظهارنامه به یکی از زبان های عربی، چینی، ژاپنی، آلمانی، روسی، فرانسوی، انگلیسی یا اسپانیایی تنظیم شود، انتشار آن نیز به همان زبان صورت می گیرد. متقاضی ثبت اختراع می تواند با تکمیل اظهارنامه بین المللی و ارائه توضیحات و تشریح عملکرد اختراع، آن را از طریق وایپو به اتحادیه همکاری های بین المللی در حوزه ثبت اختراعات ارسال نماید.
از دیگر الزامات مهم برای ثبت اختراع، داشتن تابعیت یا اقامت در کشور اداره دریافت کننده است. پس از ارسال اظهارنامه به وایپو، مخترع می تواند برای عرضه و فروش اختراع خود در بازارهای بین المللی اقدام نماید. سازمان جهانی مالکیت فکری اظهارنامه بین المللی را پس از گذشت 18 ماه از تاریخ ادعای حق تقدم منتشر می کند. درخواست ثبت اختراع بین المللی می تواند به صورت الکترونیکی از طریق سازمان بین المللی مالکیت فکری (وایپو) یا از طریق مرکز مالکیت معنوی ایران در سازمان ثبت ارسال شود.
برای ثبت بین المللی اختراع، مخترع می تواند ابتدا اختراع را در ایران و سپس در دیگر کشورها ثبت کند، یا به شکل همزمان اقدام به ثبت اختراع در ایران و کشور خارجی نماید، و یا از همان ابتدا اختراع را به صورت بین المللی ثبت نماید. همچنین تهیه و ارائه مدارک کامل یکی از شرایط ضروری در فرآیند ثبت است. این مدارک شامل اظهارنامه، شرح کامل اختراع، نقشه ها (در صورت نیاز)، ادعانامه، مدارک شناسایی متقاضی و مخترع (در صورتی که مخترع درخواست عدم انتشار نام خود را داشته باشد، باید آن را کتبا اعلام کند)، پرداخت هزینه های مورد نیاز و آشنایی با طبقه بندی بین المللی اختراعات می باشد.
علاوه بر این، اختراع باید دارای ویژگی ها و معیارهایی باشد تا امکان ثبت آن وجود داشته باشد؛ از جمله جدید بودن اختراع و عدم ثبت یا افشای قبلی آن. همچنین اختراع باید کاربردی بوده و توانایی حل یک مشکل مشخص در حوزه های صنعتی یا سایر زمینه ها را داشته باشد. رعایت تمامی این شرایط برای ثبت اختراع در سطح بین المللی ضروری است.
مدارک لازم برای ثبت اختراع بین المللی در وایپو
در بخش های قبل درباره جزئیات ثبت اختراع بین المللی، سامانه مربوط به آن و مراحل انجام فرآیند توضیح داده شد. با این حال برای اینکه درخواست ثبت اختراع بین المللی توسط اداره بین المللی مالکیت معنوی مورد پذیرش قرار گیرد، لازم است مدارکی از سوی متقاضی آماده و در سامانه بارگذاری یا تحویل مرجع مربوطه شود. مدارک لازم برای ثبت اختراع بین المللی در وایپو عبارتند از:
اظهارنامه که شامل تهیه شرح و توصیف اختراع، ادعاها و در صورت نیاز نقشه های اختراع می باشد. این اظهارنامه باید به یکی از زبان های مورد پذیرش وایپو ترجمه شود و در صورتی که ایران مرجع دریافت باشد، ترجمه باید به زبان انگلیسی انجام گیرد.
انتخاب یک اداره دریافت کننده. متقاضی ثبت اختراع باید تابعیت یا اقامت کشور اداره دریافت کننده را داشته باشد، مگر اینکه دفتر بین المللی وایپو به عنوان اداره دریافت کننده انتخاب گردد.
ارائه مدارک مربوط به حق تقدم
درج مشخصات متقاضی و مخترع. ممکن است متقاضی و مخترع یک نفر باشند یا دو فرد متفاوت. متقاضی می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد اما مخترع تنها باید شخص حقیقی باشد.
ثبت تابعیت و محل اقامت
انتخاب اداره جست و جوی بین المللی. در حال حاضر 22 مرجع جست و جو وجود دارد که برای متقاضیان ایرانی اداره ثبت اختراعات روسیه، چین، هند و دفتر منطقه ای ثبت پتنت اروپا قابل انتخاب می باشند.
ارائه مدارک مربوط به احراز هویت متقاضی
ارائه مدارکی که نشان دهد متقاضی برای دریافت گواهی اختراع ذی حق می باشد.
مدارکی که نشان دهنده افشا غیر زیان آور، افشا بر اثر سوء استفاده یا افشا در نمایشگاه های خاص در بازه زمانی مشخص باشد.
عنوان اختراع
در صورت نیاز ارائه وکالت نامه و دیگر اسناد تکمیلی
مخترع باید با مراجعه به اداره ثبت اختراعات کشور مورد نظر، اقدام به تکمیل تقاضا نامه مربوط به ثبت اختراع نماید. در صورتی که متقاضی قصد ثبت اختراع در چند کشور را داشته باشد، لازم است برای هر یک از آن کشورها تقاضا نامه جداگانه ارائه دهد. توصیه می شود پیش از آغاز مراحل ثبت، مدارک ذکر شده آماده گردند تا روند بررسی و تایید درخواست با تأخیر یا مشکل مواجه نشود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مراحل ثبت اختراع بین اللملی در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از مراحل ثبت اختراع بین اللملی پاسخ دهند.
پاسخ مشاور: متقاضیان، می توانند با ورود به سامانه ثبت اختراع و نوآوری بین المللی به نشانی pct.wipo.int، از مزایا و حمایت های ثبت اختراع در وایپو استفاده کنند که جزئیات آن در متن مقاله ارائه گردیده است.