برای مشاوره دریافت خسارت تادیه از چک تاریخ گذشته برگشت خورده
برای مشاوره دریافت خسارت تادیه از چک تاریخ گذشته برگشت خورده
در نظام حقوقی ایران، چک یکی از اسناد مالی معتبر محسوب می شود که دارای آثار و الزامات قانونی مشخصی است. در مواردی که چک به دلایلی مانند نبود موجودی کافی یا انقضای مدت قانونی، برگشت می خورد، این پرسش برای بسیاری از افراد و متقاضیان مطرح می شود که آیا صاحب چک ملزم به پرداخت خسارت تاخیر در تادیه خواهد بود یا خیر.
در خصوص چک هایی که از تاریخ مندرج در آن ها گذشته و سپس برگشت خورده اند، تفسیر مقررات قانونی و رویه قضایی نقش مهمی در تعیین مسئولیت صادرکننده دارد. آشنایی با بخشنامه ها و آرای وحدت رویه مرتبط می تواند به مخاطبان در درک بهتر حقوق خود و پیگیری مطالبات کمک کند.
از این رو، برای آشنایی بیشتر مخاطبان، در ادامه مقاله به بررسی آیا چک تاریخ گذشته برگشت بخورد صاحب چک باید خسارت تادیه بپردازد؛ پرداخته شده است و در ادامه بخشنامه بانک مرکزی در مورد چک های قدیمی و نحوه وصول چک های قدیمی ارائه شده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص با ما همراه باشید.
آیا چک تاریخ گذشته برگشت بخورد صاحب چک باید خسارت تادیه بپردازد
در پاسخ به این پرسش که آیا چک تاریخ گذشته برگشت بخورد صاحب چک باید خسارت تادیه بپردازد، می بایست بیان نمود که در نظام حقوقی کشور، چک به عنوان یک سند تجاری معتبر، واجد آثار حقوقی مشخصی است که یکی از آن ها الزام به پرداخت خسارت در صورت برگشت چک می باشد. در صورتی که چک صادره در تاریخ مشخص شده وصول نشود و برگشت بخورد، دارنده چک این اختیار را دارد که مطالبه خسارت تاخیر تادیه را از طریق مراجع قضایی مطرح کند. این موضوع به ویژه زمانی اهمیت دارد که صادرکننده با وجود تمکن مالی از پرداخت وجه خودداری کرده باشد.
بر اساس رای وحدت رویه شماره ۸۱۲ مورخ ۱۴۰۰/۴/۱ هیات عمومی دیوان عالی کشور، صادرکننده چک موظف است در تاریخ درج شده بر روی چک، معادل مبلغ آن را نزد بانک محال علیه موجود داشته باشد. در غیر این صورت، پس از صدور حکم دادگاه، باید خسارت تاخیر تادیه را از تاریخ مندرج در چک (و نه تاریخ مطالبه) تا زمان پرداخت، به دارنده بپردازد.
با این حال، طبق مفاد ماده ۳۱۹ قانون تجارت، اگر چک برای مقاصد تجاری یا توسط تاجر صادر شده باشد و دارنده پس از گذشت پنج سال از تاریخ سررسید نسبت به مطالبه وجه آن اقدام کند، سند تجاری مزبور به دلیل گذشت این مدت، وصف تجاری خود را از دست داده و تنها یک طلب مدنی محسوب می شود. در این حالت، مبنای محاسبه خسارت تاخیر تادیه، تاریخ مطالبه وجه است و نه تاریخ سررسید چک.
بخشنامه بانک مرکزی در مورد چکهای قدیمی
بخشنامه بانک مرکزی در مورد چکهای قدیمی در واقع طبق بخشنامه مورخ ششم شهریورماه 1402 می باشد. بانک مرکزی طی این بخشنامه به شبکه بانکی کشور اعلام کرده است که از مهرماه سال 1402، پذیرش و تبادل چک های صیادی قدیمی، یعنی دسته چک هایی که پیش از سال ۱۴۰۰ صادر شده اند، تنها در شعب بانک صادرکننده ممکن خواهد بود. همچنین تاکید شده دارندگان این دسته چک ها باید در فرصت باقی مانده، نسبت به تعویض آن ها با دسته چک های جدید اقدام کنند.
براساس گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، پس از گذشت حدود دو سال و نیم از اجرای قانون جدید چک، چک های صیادی جدید بخش عمده ای از مبادلات را به خود اختصاص داده اند. طبق آمار تیرماه سال جاری، حدود ۹۰ درصد چک های وصول شده در سامانه چکاوک، از نوع جدید بوده اند که الزام ثبت و تایید در سامانه صیاد را دارند. متن بخشنامه بانک مرکزی در مورد چکهای قدیمی در قسمت زیر قرار گرفته است:
پذیرش و تبادل چک های صیادی قدیمی (دسته چک های صادرشده قبل از سال ۱۴۰۰) از مهرماه سال جاری صرفا در بانک صادرکننده چک قابل انجام است و دارندگان دسته چک های قدیمی در فرصت باقی مانده می توانند نسبت به تعویض دسته چک خود اقدام کنند.
با توجه به سهم بالای چک های جدید در معاملات، بانک مرکزی اعلام نموده است که از مهرماه سال 1402، امکان پذیرش و تبادل چک های قدیمی تنها در بانک صادرکننده وجود دارد. بنابراین، دارندگان محدود این دسته چک ها حداکثر تا پایان شهریور سال جاری فرصت دارند با مراجعه به شعب خود، دسته چک های قدیمی را با نسخه های جدید صیادی جایگزین کنند.
نحوه وصول چک های قدیمی
در نخستین گام، افراد و متقاضیان وصول چک های قدیمی باید به بانک صادرکننده چک مراجعه کرده و درخواست گواهی عدم پرداخت ارائه دهند. در این مرحله، بانک مسئول صدور این گواهی است تا دلیل عدم پرداخت مشخص باشد. دریافت این گواهی، شرط لازم برای ادامه پیگیری است و تنها در این صورت مسیر قانونی برای مطالبه وجه فراهم می شود. همچنین ضرورت دارد مدارک هویتی و اصل یا تصویر چک نیز همراه گواهی ارائه گردد.
پس از اخذ گواهی عدم پرداخت، افراد و متقاضیان می توانند از طریق مراجع قانونی اقدام کنند. گزینه ها شامل طرح شکایت کیفری، طرح دادخواست حقوقی و درخواست صدور اجرائیه از طریق اجرای ثبت یا دفاتر اسناد رسمی هستند. شکایت کیفری در صورتی قابل طرح است که شرایط صدور چک بلا محل برقرار باشد، و در صورت صدور حکم، صادرکننده ممکن است به حبس محکوم شود. در مقابل، دادخواست حقوقی امکان مطالبه مبلغ چک همراه با خسارات تاخیر تادیه را فراهم می سازد.
در مواردی که چک های قدیمی قابل وصول در شعب عادی نیستند، تنها امکان نقد کردن آن ها در بانک صادرکننده وجود دارد. بنابراین افراد و متقاضیان باید در اسرع وقت نسبت به تبدیل دسته چک های قدیمی به چک های جدید صیادی اقدام کنند تا از مزایا و سهولت های سامانه صیاد بهره مند گردند. این اقدام به تسهیل پیگیری های حقوقی و افزایش اعتبار چک در نظام بانکی کمک می کند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دریافت خسارت تادیه از چک تاریخ گذشته برگشت خورده در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از یافت خسارت تادیه از چک تاریخ گذشته برگشت خورده پاسخ دهند.
پاسخ مشاور: بانک مرکزی طی این بخشنامه به شبکه بانکی کشور اعلام کرده است که از مهرماه سال 1402، پذیرش و تبادل چک های صیادی قدیمی، یعنی دسته چک هایی که پیش از سال ۱۴۰۰ صادر شده اند، تنها در شعب بانک صادرکننده ممکن خواهد بود که توضیحات بیشتر در متن مقاله بیان شده است.